رادیاتور و نحوه عملکرد آن

عملکرد رادیاتور

موتور، قدرت خود را از طریق سوزاندن سوخت و ایجاد انرژی توسط قطعات دیگر خودرو به دست می آورد.

این قدرت و هدایت می تواند گرمای شدیدی را در سرتاسر موتور ایجاد کند.هر بار که شمع خودرو جرقه می‌زند، مخلوط سوخت و هوا در آن منفجر می‌شود. این پدیده در طول روشن شدن

و کار کردن موتور بارها و بارها اتفاق می‌افتد و انفجار حاصله از آن گرمای بسیار زیادی تولید می‌کند.

این انفجارها کاملا کوچک هستند اما دفعات تکرار آنها سبب تولید حجم بالایی از حرارت می‌شود.
برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور که می تواند باعث آسیب جدی به اجزای آن و اختلال در عملکرد آن شود،

لازم است گرمای موتور در حین کار حذف و کنترل شود.در این مرحله رادیاتور وارد عمل شده و به حذف گرمای اضافی از موتور کمک می کند.

عملکرد رادیاتور در خودرو

این مجموعه بخشی از سیستم خنک کننده موتور است

که شامل یک خنک کننده مایع، شیلنگ هایی برای گردش مایع خنک کننده،

یک فن و یک ترموستات است که دمای مایع خنک کننده را کنترل می کند.

مایع خنک‌کننده از رادیاتور از طریق شیلنگ برای جذب گرمای اضافی موتور حرکت می‌کند

و به رادیاتور بازمی‌گردد. رادیاتورها جزء ضروری سیستم خنک کننده هر موتور هستند.

بدون آن، موتور به راحتی بیش از حد گرم می شود و باعث خاموش شدن کامل خودرو می شود.

اگر حرارت باقی بماند، باعث شکستن پیستون و خاموش شدن موتور خواهد شد و این بدان معناست

که برای اطمینان از سلامت طولانی مدت خودروی خود به یک رادیاتور با عملکرد خوب نیاز دارید.

در این مقاله با ما همراه باشید تا با نحوه کار این سیستم مهم در خودرو آشنا شویم و نگاهی به نحوه نگهداری از آن بیندازیم.

رادیاتور خودرو از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

رادیاتور ها از بخش های مختلفی تشکیل می شوند که در پایین مهمترین بخش های این سیستم را معرفی کرده ایم.

 مخزن رادیاتور

مخزن ها بزرگترین قسمت رادیاتور هستند و عملکرد اصلی آن را انجام می دهند.

این قسمت دارای یک بخش فلزی بزرگ با پره های فلزی کوچک است

که به مایع خنک کننده اجازه می دهد هوای اطراف رادیاتور را خارج کند.

 پروانه

در جلوی موتور و پشت رادیاتور خودرو یک پروانه قرار دارد که به کمک تسمه پروانه هوا

را با شدت از لوله‌ها به سمت موتور می‌کشد و آب داخل لوله‌ها را خنک می‌نماید.

 ترموستات

دمای آب همواره باید متعادل نگه داشته شود. ترموستات وظیفه تشخیص دمای آب و فعال شدن سیستم خنک کننده را دارد.

پمپ آب

این قطعه که حرکت آن به کمک نیروی موتور و تسمه پروانه تامین می شود،

گردش آب موجود در مخزن را به سمت موتور و اجزای آن تسهیل می‌کند.

منبع انبساط

منبع انبساط ظرفی است با گنجایش حدود ۲ لیتر از جنس پلاستیک که در کنار رادیاتور نصب می ‎شود.

هنگام جوش آوردن و گرم شدن بیش از حد موتور، آب اضافی رادیاتور با باز شدن سوپاپ فشار

در رادیاتور از طریق شیلنگ سرریز وارد منبع انبساط می‎شود و از هدر رفتن آب جلوگیری می‎شود.
تذکر: اتومبیل‌هایی که منبع انبساط دارند برای اضافه کردن آب نیاز به باز کردن در رادیاتور ندارند

بلکه آب را داخل منبع انبساط می‎ریزند این کار به کمتر زنگ زدن رادیاتور کمک می‎کند.

رادیاتور خودرو چگونه کار میکند؟

درگیرترین و پرکارترین بخش هر خودرو قطعا موتوو آن است و این فعالیت مداوم با تولید حرارت همراه است.

دمای مناسب جهت کارکرد موتور خودرو در حدود 80 درجه سانتی گراد است

و بنابراین گرمای اضافه باید به طریقی از موتور دفع شود و زمانی که دمای خودرو

بالاتر از حالت استاندارد شود در این زمان است که رادیاتور خودرو وارد عمل می شود.
رادیاتور خودرو طرز کار پیچیده ای ندارد و نحوه کار آن به این شکل است که مایع خنک کننده از طریق مخزن تعبیه شده

وارد سیستم خنک کننده موتور شده و سپس به رادیاتور ماشین رسیده و در نهایت وارد

موتور شده و در کانال هایی که دور سیلندر ها وجود دارد گردش میکند.
در طی این فرآیند حرارت ناشی از احتراق سوخت جذب مایع خنک کننده شده و هنگامی که مایع گرمای اضافی را دریافت کرد،

به رادیاتور بازگردانده می شود، که در آنجا با جریان هوا این مایع گرمای خود را به محیط اطراف داده و خنک می شود.

وظیفه رادیاتور خنک کردن این مایع بوسیله مسیر هایی پیچ در پیچ و منظم و به کمک پره ها است

و رادیاتور در طول فرآیند از پره های فلزی نازک استفاده می کند

که در خروج گرما به سرعت به هوای خارج از ماشین موثر است. این باله ها اغلب در کنار فن که هوا را در سراسر رادیاتور می دمد

کار می کنند. البته در این بین قطعاتی همچون لوله های انتقال مایع خنک کننده،

واتر پمپ و فن رادیاتور و از همه مهم تر ترموستات است که دمای مایع خنک کننده را کنترل می کند نیز سهیم هستند.
این فرآیند به صورت پیوسته در هنگام کار خودرو تکرار می شود و موتور را در بهترین دمای عملیاتی خود نگه میدارد.

رادیاتور خودرو را هر چند وقت یکبار باید چک کرد؟

در حالت ایده آل، باید حداقل دو بار در سال قبل از تابستان و زمستان، مایع خنک کننده موتور خود را چک کنید.

اگرچه، این توصیه ممکن است بین سازندگان خودرو متفاوت باشد.
به صورت کلی زمانی که سطح مایع درون رادیاتور از بخش مشخص شده پایین تر آمد مایع نک کننده باید مجدد پر شود.

در صورت مشاهده تغییر رنگ یا جالت مایع درون رادیاتور مانند مشاهده زنگ زدگی یا تغییر رنگ آن نیز باید فورا مایع درون رادیاتور را تعویض کنید.
در صورت نیاز به تعویض این مایع و شستشو دادن رادیاتور شیر تخلیه آب را باز کنید و اجازه دهید

مایع درون رادیاتور تخلیه گردد. بهتر است برای تخلیه کامل اجازه دهید کمی‌ موتور خودرو کار کند

تا آب از تمامی‌ شلنگ‌ها جمع آوری شود. پس از جمع آوری کامل مایه درون رادیاتور را مجدد با آب مقطر

و و افزودنی های دیگری که در دفترچه راهنمای خودرو شما توصیه شده است پر کنید

و در نظر داشته باشید هرگز از آب لوله کشی به دلیل داشتنن رسوبات مختلف به عنوان آب رادیاتور استفاده نکنید.

در صورتی که هر یک از موارد پایین را نیز در مورد رادیاتور خود مشاهده کردید باید به فکر تعویض کلی رادیاتور خودروی خود باشید:

•  مشاهده نشتی و اینکه رادیاتور ماشین شما سوراخ شده باشد.
  در داخل رادیاتور شما رسوب زیادی وجود داشته باشد.
  مشاهده آسیب به بدنه یا پره های رادیاتور.

علائم و نشانه‌های خرابی رادیاتور خودرو چیست؟

رادیاتور خودرو در صورت نقص نشانه هایی دارد که اکثر آنها به صورت ظاهری قابل دیدن هستند

و به همین دلیل تشخیص آنها ساده است. در زیر مهمترین نشانه های خرابی این بخش از خودرو را معرفی کرده ایم.
کاهش مایع درون رادیاتور: هنگامی که از سلامت قسمت هایی نظیر واشر ها و سرسیلندر ها اطمینان دارید

اما خودروی شما همچنان آب کم می‌کند این مورد میتواند از خود رادیاتور شما باشد.
افزایش غیرمعمول دما در سربالایی: در این مورد به مسدود شدن شبکه‌های داخل‌رادیاتور گردش آب به طور صحیح

صورت نمی‌گیرد و در نتیحه این موضوع خودروی شما به سرعت و خصوصا در سربالایی ها داغ کرده و آمپر خودروی شما بالا می رود.
اختلال در سیستم تهویه: هنگامی که کولر خودروی خود را روشن میکنید و درجه آمپر آب شما بالا می‌رود

از مهمترین مواردی که باید بررسی کنید سلامت فن ها است

و در صورتی که مشکل از این بخش نبود خرابی رادیاتور می تواند یکی از علت های زیر  باشد:

اختلال در سیستم گرمایش:

زمانی که موتور خودروی شما گرم شده اما بخاری خودروی شما همچنان سرد است

مورد میتواند از رادیاتور بخاری شما باشد. این رادیاتور تقریبا مشابه رادیاتور آب است اما در سایز خیلی کوچک که در پشت داشبرد قرار می‌گیرد.

خروج بخار از رادیاتور:

هنگامی که قسمتی از رادیاتور سوراخ یا شکسته شود، مایع اطراف رادیاتور ریخته

و با گرمای بدنه آن شروع به بخار شدن می‌‌کند و این بخار به دلیل باد فن در اطراف پخش خواهد شد.

ضعف در عملکرد موتور:

نقص در رادیاتور و به طبع آن سیستم خنک کننده خودرو باعث ایجاد لرزش و بد کار کردن

موتور خودرو می‌شود. البته این علائم همیشه مربوط به خرابی رادیاتور نیست،

اما با دیدن آن‌ها باید رادیاتور را کنترل کنید و از سلامت آن اطمینان حاصل نمایید.

نکاتی در عملکرد رادیاتور خودرو

هنگامي كه موتور داغ است، هرگز در پوش فشار رادياتور را برنداريد زيرا سيستم خنك كننده تحت فشار است.

هنگامي كه موتور سرد شد درپوش را با احتياط به اندازه يك دور باز كنيد تا فشار سيستم تخليه شود و سپس آن را برداريد.
برای مایع خنک کننده ترجیحاً از مایع آماده رادیاتور استفاده کنید.
قبل از استفاده از ضديخ خالص، بايد آن را به نسبت مساوی با آب رقيق و سپس به سيستم خنك كننده اضافه كرد.
در پوش فشار و دهانه پركننده رادياتور و همچنین شیلنگ ها را به صورت دوره ای و منظم بررسي کنید.
استفاده از محلول ضديخ و نصب ترموستات مناسب و سالم در تمام طول سال ضرور است.
مخلوط آب و ضد یخ سمی است و خوردن آن موجب بیماری شدید و حتی مرگ می شود.

اگر مخلوط فوق روی دست ها و پوست شما ریخت بلافاصله شستشو نمایید.
در صورتی که موتور خودروی شما جوش آورد ضمن پرهیز جدی از باز کردن

درب رادیاتور ابتدا موتور را خاموش و سپس با ریختن آب سرد برروی رادیاتور آن را خنک نمایید.