کاتالیزور چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟

کاتالیزور چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟

یک خودروی معمولی قطعات زیادی دارد که عدد تخمینی آن در حدود 30000 قطعه است و هر کدام عملکرد خاصی دارند.

از پیچ و مهره های ساده که همه چیز را در کنار هم نگه می دارند تا خود موتور، هر خودرو ترکیبی پیچیده از این قطعات است. بنابراین، وقتی صحبت از مبدل کاتالیزوری به میان می‌آید، احتمالاً می‌دانید که بخشی از یک ماشین است. شاید تعجب کنید

که بدانید کار یک مبدل کاتالیزوری این است که آلاینده های مضر را قبل از خروج از سیستم اگزوز خودرو به آلاینده های کمتر مضر تبدیل کند.
پس بیایید با این بخش از خودرو بیشتر آشنا شویم. با ما همراه باشید!

کاتالیزور چیست؟

آلودگی های زیست محیطی از جمله مهم ترین معضلات کره زمین است که حکومت ها با آنها همواره درگیر می باشند،

به همین دلیل تصمیم به وضع قانون هایی کردند که آلودگی خودروها را به کمترین میزان برسانند، روش های متفاوتی

برای کاهش آلاینده های خودرو به وجود آمده که استفاده از کاتالیزور در خودرو ها یکی از اصلی ترین روش هاست.
اصلی ترین قطعه خودرو در مبحث کاهش و کنترل آلایندگی خودرو کاتالیزور می باشد. این قطعه در بخش خروجی اگزوز و منیفولد خروجی موتور نصب می‌شود

و وظیفه دارد با تبدیل گازهای سمی حاصل از احتراق خودرو به گازهای بی ضرر، مانع از انتشار آلاینده ها در هوا و آلودگی محیط زیست شود.

کاتالیزور خودرو چند نوع است؟

کاتالیست ها با توجه به بخش های تعبیه شده و همچنین جنس بدنه به دسته های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند، مهم ترین این دسته بندی ها عبارتند از:

کاتالیزور سرامیکی: کاتالیزور های سرامیکی دارای سلول های مربعی شکل هستند و این نوع مبدل ها امروزه رایج ترین نوع کاتالیزور برای استفاده در خودرو های بنزینی و دیزلی هستند.
کاتالیزور فلزی: کاتالیزور های فلزی با استفاده از تکنیک ترکیبی و آبکاری بر روی بستری از جنس استیل ضد زنگ هستند.

علاوه بر جنس بدنه، کاتالیزور برحسب پروسه عملکرد نیز به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:

کاتالیزور دو گانه: کاتالیزور دو گانه معمولا در موتورهای دیزلی استفاده می‌شود و در کاهش مونو اکسید کربن و هیدرو کربن های نسوخته تاثیر گذاری بیشتری دارند،

در واقع این نوع کاتالیزور به صورت همزمان مشغول اکسیداسیون مونو اکسید کربن به دی اکسید کربن و هیدروکربن های نسوخته به دی اکسید کربن و آب است.
کاتالیزور سه گانه: کاتالیزور سه گانه بیشتر در موتورهای بنزینی مورد استفاده قرار می‌گیرد و توانایی بالایی در کاهش آلاینده های خودروها دارد

، کاتالیزور سه گانه علاوه بر انجام اکسیداسیون های کاتالیزور دو گانه به کاهش سطح اکسیدهای نیتروژن و تبدیل آن به اکسیژن نیز می پردازد.

مبدل های کاتالیزوری چگونه کار می کنند؟

هنگامی که گازهای خروجی از یک مبدل کاتالیزوری گرم شده عبور می کنند، دو رویداد کاتالیزوری (واکنش های شیمیایی) رخ می دهد:
کاتالیز کاهشی اولین مورد از دو رویداد کاتالیزوری است که رخ می دهد. از کاتالیزورهای فلزی برای کاهش اکسیدهای مضر نیتروژن با جداسازی مولکول ها

به نیتروژن و اکسیژن استفاده می شود. نیتروژن در داخل مبدل به دام می افتد، در حالی که اکسیژن از آن عبور می کند.
کاتالیزور اکسیداسیون دومین رویداد کاتالیزوری است. هیدروکربن های نسوخته و مونوکسید کربن را با سوزاندن (اکسید کردن) آنها روی کاتالیزور فلزی کاهش داده می شود.
اساساً یک مبدل کاتالیزوری محصولات جانبی مضر موجود در گازهای خروجی را فیلتر کرده و آنها را می سوزاند.

و در حالی که عملکرد اصلی مبدل کاتالیزوری کاهش انتشار گازهای گلخانه ای مضر است، کارایی خودرو شما را نیز بهبود می بخشد.

ماشینی که به خوبی نگهداری می شود عمر مبدل کاتالیزوری شما را افزایش می دهد و امکان تعمیر یا تعویض مبدل کاتالیزوری پرهزینه را به حداقل می رساند.

نحوه تشخیص خرابی مبدل کاتالیزوری چگونه است؟

نشانه های احتمالی زیادی وجود دارد که مبدل کاتالیزوری شما از کار افتاده است. کندی موتور خودرو یا کاهش شتاب، علائم ظریفی هستند

که نباید نادیده بگیرید و در این مواقع باید در اسرع وقت به یک مکانیک مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص دهد.

دود تیره اگزوز و بوی گوگرد یا تخم مرغ های فاسد از اگزوز شما نشانه های محسوس تر مبدل کاتالیزوری بد است.
سایر مشکلات خودرو نیز می تواند منجر به آسیب دیدن مبدل کاتالیزوری شود. مثلا احتراق نادرست شمع ها یا خرابی سنسور اکسیژن می تواند

باعث گرم شدن بیش از حد مبدل کاتالیزوری شود. همچنین می تواند توسط آلاینده های موجود در سوخت آسیب ببیند.
مایع خنک کننده موتور می تواند به دلیل معیوب بودن واشر سر سیلندر به سیستم احتراق نشت کند و در نهایت مبدل کاتالیزوری را مسدود کند.

کاتالیزور یکی از قطعات نام آشنای خودرو ها

نشت مایعات از هر نوعی باید به سرعت رفع شود. این به جلوگیری از آسیب احتمالی مبدل کاتالیزوری یا سایر قسمت‌های خودروی شما کمک می‌کند.
در حالی که پاک کننده مبدل کاتالیزوری گزینه ای برای پاک کردن گرفتگی های جزئی است، این احتمال وجود دارد که روی مسائل بزرگتر تأثیری نداشته باشد.
بهترین راه برای جلوگیری از نیاز به تعمیر یا تعویض مبدل کاتالیزوری این است که از برنامه تعمیر و نگهداری توصیه شده خودرو خود پیروی کنید

و سیستم های اگزوز، آلاینده ها و احتراق خود را در وضعیت خوبی نگه دارید. ماشینی که به خوبی نگهداری شود

به افزایش عمر مبدل کاتالیزوری شما تا ده سال یا بیشتر کمک می کند. اما در موارد نادر، تعمیر یا تعویض مبدل کاتالیزوری ضروری است.

کاتالیزور یکی از قطعات نام آشنای خودرو ها هستند. گازهای خروجی اگزوز شامل مقادیر بالایی از CO و هیدرو کربن ها می‌باشد

که ازدیاد آن در هوا سبب ایجاد آلودگی و خطرات بسیاری برای سلامتی انسان می‌شود، این گازها قبل از عبور از اگزوز و آزاد شدن در هوا وارد کاتالیزور میشود.

اینجاست که کارایی کاتالیزور به چشم می آید و کار آن آغاز میشود و این قطعه با حذف حداکثری آلودگی ها

از دود خروجی اگزوز کمک قابل توجهی به حفظ محیط زیست و البته سلامت ما انسان ها می کنند.